คำแนะนำ สำหรับมารดาหลังคลอด 2

คำแนะนำมารดา

1.การเลี้ยงทารกด้วยนมมารดาเป็นวิธีที่ดีที่สุดเพราะ      

    - มีคุณค่าสารอาหารครบถ้วน        

    - มีภูมิต้านทานและคุ้มกันโรคได้      

   - ทารกได้รับความอบอุ่นทางด้านร่างกายและจิตใจ

2.วิธีการเลี้ยงทารกด้วยนมมารดา        

     - ต้องล้างมือให้สะอาดก่อนให้นมมารดา    

     - เช็ดทำความสะอาดหัวนมด้วยน้ำต้มสุกก่อนและหลังให้นม    

     - ทั้งมารดาและทารกควรอยู่ในท่าที่สบาย

     - อุ้มทารกอยู่ในอ้อมแขน ศีรษะหนุนบนข้อศอก        

     -  แขนและมือประคองลำตัวและบริเวณก้น      

     - ให้หัวนมเขี่ยที่ปากเพื่อกระตุ้นให้ทารกอ้าปาก ทารกจะหันมาดูดเอง   มารดาอาจบีบหัวนมให้นมไหลออก

มาก่อนเล็กน้อย ให้ทารกอมหัวนมให้ลึกถึงลานหัวนม เพื่อป้องกันหัวนมแตก    

      - ระวังเต้านมจะปิดจมูกทารก ให้กดเต้านมใต้จมูกเล็กน้อย      

      - หลังดูดนมอิ่มแล้วต้องจับเรอ โดยจับทารกนั่งให้เต็มตัว และศีรษะตั้งตรงหรืออุ้มพาดบ่า ลูบหลัง เบาๆให้เรอ

3. ข้อปฏิบัติสำหรับมารดาในระยะให้นมบุตร    

      - ควรพักผ่อนอย่างพอเพียงทั้งร่างกายและจิตใจ    

     - ควรรับประทานอาหารที่ถูกส่วนและมีคุณค่าอาหารอย่างเพียงพอ    

     - งดอาหารรสจัด เหล้า บุหรี่ น้ำชา กาแฟ คาเฟอีน เพราะมีอันตรายต่อทารกได้

ปัญหาที่พบบ่อยเมื่อมารดาเลี้ยงบุตรด้วยนมของตนเอง

เต้านมคัด                                                                                                                                              มารดาทุกคนจะต้องพบกับปัญหานี้ เต้านมจะเริ่มคัดตึงและขยายใหญ่มากประมาณวันที่ 3 - 5 หลังคลอด การคัดในระยะนี้เกิดจากเส้นเลือดที่เต้านมขยายตึง หลังจากผ่านระยะแรกไปแล้วเต้านมจะผลิตน้ำนมได้เพิ่มขึ้น เต้านมจะคัดตึงก่อนถึงเวลาให้นมมื้อต่อไป เมื่อบุตรดูดนมหรือปั๊มนมออกแล้ว เต้านมจะนิ่มลงบ้างและไม่เจ็บ หากยังคลำได้ก้อนแสดงว่ามีท่อน้ำนมตันบริเวณนั้น ให้นำผ้าชอบน้ำอุ่นประคบและคลึงเบาๆบริเวณก้อน จนท่อน้ำนมเปิดจะพบว่าน้ำนมจะหยดและก้อนจะหายไป มารดาควรใส่ยกทรงที่มีขนาดพอเหมาะไว้ตลอดเพื่อไม่ให้เต้านมถ่วงลง ซึ่งจะทำให้ท่อน้ำนมหักพับ น้ำนมออกไม่สะดวกและอักเสบเป็นฝีได้ นอกจากนี้จะป้องกันไม่ให้เต้านมเสียรูปทรงได้

หัวนมแตก

          มักจะเกิดในกรณีที่ให้บุตรดูดนมไม่ถูกวิธี เช่น ลูกดูดหัวนมเฉพาะปลาย ไม่ถึงลานหัวนม การดึงหัวนมออกทั้งที่ลูกยังดูดอยู่ เป็นต้น

เมื่อเกิดหัวนมแตกมารดาควรปฏิบัติดังนี้

  - งดให้ลูกดูดหัวนมข้างนั้น บีบน้ำนมทาแผลที่หัวนม ปล่อยให้แห้ง   สามารถทำซ้ำได้บ่อยๆ    

  - บีบน้ำนมออกด้วยมือเพื่อเก็บไว้ให้ทารก การใช้เครื่องปั๊มน้ำนมที่มีแรงดันมาก จะยิ่งทำให้เจ็บบริเวณแผล  

   - เปิดเต้านมทิ้งไว้ให้แห้ง ไม่ควรใส่เสื้อหรือยกทรงจนอับอากาศ                                      

   - ทายาช่วยให้แผลหายดีขึ้น แต่ต้องอยู่ในคำแนะนำของแพทย์                                                  

4.หากจำเป็นต้องใช้นมผสมควรปฏิบัติดังนี้                                                                            

   - ต้องล้างขวดนมทุกส่วนโดยแยกออกจากกันด้วยน้ำยา ล้างให้สะอาด    

   - ต้มขวดนมในน้ำที่เดือดอย่างน้อย 15 นาที    

   - ใช้ที่คีบหัวนมประกอบให้เป็นชุดตั้งเตรียมไว้ใช้ ถ้านานกว่า 24 ชม.ต้องต้มหรือ นึ่งใหม่